Als je wel eens fietst, wandelt of hardloopt in de Krimpenerwaard, is het je vast opgevallen. Hoe nat het landschap wel niet is. Het is een fraai open stuk Zuid-Hollandse natuur met sloten en vaarten. En in het groeiseizoen bloeit het helemaal op. Hoge rietkragen en waterplanten sieren de sloten.
Tjip van Dale
Tegelijkertijd kan al die begroeiing vooral in de winter voor problemen zorgen. Hoezo? Watergangen hebben een belangrijke functie. In ons regenrijke land valt de nodige neerslag. Dat moet allemaal uiteindelijk via kanalen en rivieren naar de zee. Als afwateringssloten sterk ingegroeid zijn, kan het water slecht of niet worden afgevoerd. Als inwoner van een laagliggende polder heb je dan een groot probleem. Dus is het noodzakelijk dat watergangen worden gecontroleerd en zo nodig worden schoongemaakt.
Immense opgave
En dan realiseer je dat er alleen al in een polder als de Krimpenerwaard kilometers en kilometers sloten en watergangen onderhouden moeten worden. Een waterschap heeft zo maar het beheer over vele duizenden kilometers aan watergangen. En die moeten allemaal regelmatig worden gecontroleerd. En zo nodig worden schoongemaakt. Opdat wij met z’n allen onze voeten drooghouden. Een immense klus.
Jaarlijks gaan honderden toezichthouders (ook wel schouwmeesters) het veld in om watergangen te inspecteren. en daarbij komen ze de nodige vervuilde watergangen tegen. Echter dit geldt maar voor een betrekkelijk klein deel. Meestal komen ze watergangen tegen die keurig zijn onderhouden.
Meestal is het wel goed
De meeste watergangen voldoen dus aan de eisen die een waterschap stelt. Maar hoe kom je daar snel achter? Een schouwmeester moet er toch eerst langs om vast te stellen dat de watergang schoon is. Is het niet veel makkelijker als ze van tevoren weten hoe groot de kans is dat een watergang al schoongemaakt is? Waar ze dus niet langs hoeven te gaan? Dan hoeven zij zich alleen nog te richten op watergangen waar de kans groot is dat ze vervuild zijn. En waar hun oordeel onmisbaar is voor correcte handhaving.
Satelliet als gereedschap
Dat kan zeker makkelijker. Die hulp is er in de vorm van een satelliet. Om de paar dagen vliegt een geschikte satelliet over ons land. En maakt deze vanaf een hoogte van ongeveer 650 kilometer een foto van een groot gebied. De door de satelliet gemaakte foto is net wat beter in staat is om vanaf grote hoogte planten in een watergang te “zien”. Ik hoor je denken: “Dus de schouwmeester moet eerst urenlang een foto bestuderen om te zien waar hij naar toe moet?” Best wel een uitdaging.
De mens is nou niet het meest geschikt om via de foto watergang voor watergang na te lopen of er kans bestaat op ingroei. Hij of zij is niet erg nauwkeurig of consistent. Echt snel kan je hem ook niet noemen. Blij wordt hij of zij er zeker niet van.
Nalopen met machine learning
Dus ja, nuttig zo’n foto. Maar minutieus nalopen kunnen we beter aan een machine of computer overlaten. Als we nou eerst de computer vertellen wat wij als mens als ingroei in een watergang zien en welke niet. Dan kan hij minutieus met een constante nauwkeurigheid de hele foto doorploegen. En dan registreren waar de ‘kans’ bestaat dat een watergang met ingroei te maken heeft en waar niet. Vervolgens is het kleine stap om die locaties in een duidelijke kaart zetten.
Risicogestuurd schouwen
Met die kaart op zijn mobiele telefoon hoeft de schouwmeester niet meer het hele gebied te controleren. Nu kan hij gericht naar die locatie gaan waar de kans groot is dat er een verdachte situatie is. Die locaties waar die kans bijzonder klein is, hoeven niet te worden bezocht.
Dit noemen we risicogestuurd schouwen. Dit levert een flinke besparing in menskracht die vervolgens kan worden ingezet waar deze echt nodig is.
Wie wordt daar blij van?
- Het waterschap, omdat het meer kan doen met minder.
- De schouwmeester, omdat het werk uitdagender is. Omdat hij naar locaties kan gaan waar zijn oordeel toegevoegde waarde oplevert. Dat hij geen overbodige wandelingen langs slecht toegankelijke watergangen moet maken die toch al “schoon” zijn.